Η πρόληψη είναι ο πιο σύγχρονος και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των κυριοτέρων ασθενειών της εποχής μας. Κάθε ενήλικας, σε οποιαδήποτε ηλικία, έχει όφελος από το να πραγματοποιεί έναν προσυμπτωματικό έλεγχο το χρόνο.
Με τον όρο «προσυμπτωματικός έλεγχος» (Check-Up) εννοούμε την αναζήτηση κάποιας διαταραχής της υγείας, μέσω της κλινικής εξέτασης και των εργαστηριακών διαγνωστικών εξετάσεων, προτού αυτή ακόμα εκδηλωθεί ή δώσει συμπτώματα καθώς και την έγκαιρη αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου που απειλούν την υγεία, πριν αυτοί οι παράγοντες να δημιουργήσουν προβλήματα στον οργανισμό.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρώιμη διάγνωση ορισμένων παθήσεων οδηγεί στην σωστότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους. Πολλές καλοήθεις καταστάσεις αλλά και ορισμένοι καρκίνοι, μπορούν να εντοπιστούν σε πολύ αρχόμενα στάδια και να δοθεί έτσι η ευκαιρία να έγκαιρη παρέμβαση, είτε με στενή παρακολούθηση είτε με άμεση θεραπεία.
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες έρευνες η έγκαιρη παρέμβαση και αλλαγή τρόπου ζωής, θα μπορούσε να αποτρέψει την εμφάνιση διαβήτη κατά 93%, του εμφράγματος του μυοκαρδίου κατά 81%, του εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 50% και διάφορων μορφών καρκίνου κατά 36%.
Γι’ αυτόν τον λόγο, ο προληπτικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται μία φορά τον χρόνο (εκτός από ειδικές περιπτώσεις) ώστε οποιαδήποτε αλλαγή από χρόνο σε χρόνο να εντοπίζεται έγκαιρα και να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.
Πιο συγκεκριμένα στον ετήσιο έλεγχο, ο ιατρός πραγματοποιεί σύμφωνα με τις οδηγίες διεθνών οργανισμών, ιατρικών εταιριών, κρατικών φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας:
* Λήψη λεπτομερούς ιστορικού, περιλαμβάνοντας τυχόν νέα συμπτώματα, ον εντοπισμό των νοσηρών προδιαθέσεων που έχει το κάθε άτομο και τον καθορισμό του εξατομικευμένου πακέτου εργαστηριακών εξετάσεων
* Κλινική παθολογική εξέταση
* Εργαστηριακό έλεγχο προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου
* Αξιολόγηση αποτελεσμάτων παρακλινικών εξετάσεων και έγκαιρη διαπίστωση παθολογικών αποκλίσεων εργαστηριακών εξετάσεων οι οποίες είτε εκφράζουν νόσο είτε οδηγούν σε νόσο (χοληστερόλη, σάκχαρο, αιμοσφαιρίνη, κα).
* Παραπομπή για ειδικές προληπτικές εξετάσεις ανάλογα με το ιστορικό του και εφόσον ενδείκνυται
Τα ευρήματα όλων των παραπάνω συζητούνται κι εφόσον χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση ή θεραπεία κάποιου από αυτά, οργανώνεται με τρόπο που να επιτρέπει στον εξεταζόμενο την πλήρη κατανόηση και συμμετοχή στο πλάνο.
Όσον αφορά το περιεχόμενο του παρακλινικού ελέγχου στα πλαίσια ενός προγράμματος προληπτικής ιατρικής σε θεωρούμενο υγιές άτομο, προτείνεται ο ακόλουθος περιοδικός έλεγχος, τα αποτελέσματα του οποίου πρέπει να αξιολογούνται απαραίτητα και από τον παθολόγο.
1)Βασικές αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις (γενική αίματος , γλυκόζη, λιπιδαιμικό προφίλ, νεφρική και ηπατική λειτουργία)
2)Βάσει φύλλου και ηλικίας, ουρολογικός έλεγχος (εξέταση προστάτη) και γυναικολογικός έλεγχος (μαστογραφία-pap test) – κολονοσκόπηση.
3) Επιπρόσθετες εξετάσεις προτείνονται ανάλογα την κάθε περίπτωση-ύπαρξη προδιαθεσικων κληρονομικών παραγόντων-ειδικής συμπτωματολογίας-διαπίστωσης ευρημάτων και σημείων κατά την κλινική εξέταση, π.χ υπερηχογράφημα, επίπεδα βιταμινών, θυρεοειδική λειτουργία, ανοσολογικός έλεγχος, ακτινογραφίες, ακόμη και πλέον ειδικές εξετάσεις όπως αξονικές η μαγνητικές τομογραφίες.