Ορισμένα από τα πλέον γνωστά στο ευρύ κοινό αυτοάνοσα νοσήματα είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι,
η ρευματοειδής αρθρίτιδα,ο ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση, η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn, η μυασθένεια και η θυρεοειδίτιδα. Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασθένειες που προκαλούνται επειδή ο οργανισμός μας δεν αναγνωρίζει τα κύτταρα του ως δικά του στοιχεία και ουσιαστικά επιτίθεται στον εαυτό του καταστρέφοντας υγιείς ιστούς. Το ανοσοποιητικό σύστημα δεν υπολειτουργεί όπως λανθασμένα πιστεύεται αλλά αντιθέτως βρίσκεται σε υπερδιέγερση.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα θεωρούνται μια πολυπαραγοντική νόσος. Για την αιτιοπαθογένεια τους έχουν προταθεί και μελετηθεί πολλοί παράγοντες όπως γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ορμονικοί και ανοσολογικοί. Όλοι θεωρούνται σημαντικοί για την ανάπτυξή της αυτοάνοσης νόσου. Παρ ‘όλα αυτά, η έναρξη στις μισές τουλάχιστον των περιπτώσεων, έχει αποδοθεί σε «άγνωστους παράγοντες πυροδότησης”. Στις περιπτώσεις αυτές έχει ενοχοποιηθεί το σωματικό και ψυχολογικό στρες καθώς ένα υψηλό ποσοστό (έως και 80%) των ασθενών ανέφεραν ασυνήθιστο συναισθηματικό στρες πριν από την έναρξη της νόσου. Επίσης πολυάριθμες μελέτες έχουν επισημάνει την επίδραση του άγχους και των ορμόνων που σχετίζονται με αυτό στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Νευροενδοκρινείς ορμόνες που πυροδοτούνται από το άγχος οδηγούν σε απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, μεταβάλλοντας ή ενισχύοντας την παραγωγής της κυτοκίνης και ενδεχομένως οδηγώντας σε αυτοάνοση νόσο.
Πέρα όμως από την ενδεχόμενη συμμετοχή του στρες στην παθογένεια τους, τα ίδια τα αυτοάνοσα νοσήματα προκαλούν αρκετό στρες και συναισθηματική πίεση στους ασθενείς οδηγώντας έτσι σε έναν φαύλο κύκλο. Στους ασθενείς αυτούς θα πρέπει να αναζητηθούν αντιδράσεις άγχους και ψυχολογικού στρες ιδίως κατά την διάγνωση της νόσου, την έξαρση ή ύφεση των συμπτωμάτων αλλά και καθ’όλη την συνήθως μακροχρόνια διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπεία. Πέρα από το ψυχολογικό στρες που βιώνουν, υπάρχει μια πληθώρα συναισθημάτων όπως είναι ο θυμός, το άγχος και η θλίψη που τα άτομα αυτά καλούνται να διαχειριστούν.
Επομένως η θεραπεία ενός αυτοάνοσου νοσήματος θα πρέπει να περιλαμβάνει και παρεμβάσεις για την διαχείριση του άγχους και της συμπεριφοράς ώστε να προλαμβάνεται οποιαδήποτε ανοσολογική απορρύθμιση οφείλεται στο άγχος. Επίσης με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η ψυχολογία του ασθενή συμβάλλοντας έτσι στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του.